Miejsce spotkania

Jezus opowiedział niektórym, co dufni byli w siebie, że są sprawiedliwi, a innymi gardzili, tę przypowieść:

«Dwóch ludzi przyszło do świątyni, żeby się modlić, jeden faryzeusz, a drugi celnik. Faryzeusz stanął i tak w duszy się modlił: „Boże, dziękuję Ci, że nie jestem jak inni ludzie: zdziercy, niesprawiedliwi, cudzołożnicy, albo jak i ten celnik. Zachowuję post dwa razy w tygodniu, daję dziesięcinę ze wszystkiego, co nabywam”.

A celnik stał z daleka i nie śmiał nawet oczu wznieść ku niebu, lecz bił się w piersi, mówiąc: „Boże, miej litość dla mnie, grzesznika!”

Powiadam wam: Ten odszedł do domu usprawiedliwiony, nie tamten. Każdy bowiem, kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się uniża, będzie wywyższony».

Łk 18, 9-14

«Każdy bowiem, kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się uniża, będzie wywyższony».    O co chodzi z tym wywyższeniem i poniżeniem? Czy właściwą postawą zawsze jest stanie z tyłu, spuszczona głowa i głuchy odgłos uderzenia w mostek? Czy słowa Rejenta Milczka z „Zemsty”  Aleksandra Fredry „Niech się dzieje wola nieba, z  nią się zawsze zgadzać trzeba” są wyrazem zawierzenia Bogu? Czy każdy, kto stoi przed Bogiem wyprostowany, błądzi? Czy o tym tak naprawdę mówi Jezus w dzisiejszej Ewangelii?

To było by zbytnie uproszczenie. Żadna zewnętrzna postawa nie mówi całej prawdy o człowieku. Bóg patrzy inaczej - „Pan rzekł do Samuela: «Nie zważaj na jego wygląd, nie tak bowiem człowiek widzi jak widzi Bóg, bo człowiek patrzy na to, co widoczne dla oczu, Pan natomiast patrzy na serce». ( 1 Sm 16,7)

Serce oprócz znaczenia anatomicznego, ma też sens przenośny, symbolizuje miłość, uczucie. Jednak biblijne znaczenie serca jest dużo głębsze. Serce to najgłębsze  wnętrze człowieka. Miejsce spotkania człowieka z Bogiem i Boga z człowiekiem.

Czym jest wywyższanie się? To czynienie siebie równym Bogu, postawa ze źródłem głęboko w raju, opisana w Księdze Rodzaju. To tam  właśnie szatan powiedział Ewie kwestionując autorytet Boga: «…wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło».  ( Rdz 3,5)

Czym jest uniżanie się? To postawa pełna oddania Bogu, który stworzył nas na swój obraz i podobieństwo, Bogu tak z nami związanemu, że gdy przed nim się chowamy z powodu naszych grzechów, to szuka nas tęsknie wołając jak w raju: «Gdzie jesteś?». ( Rdz 3,9)

Tylko w tym kontekście można właściwie zrozumieć postawę i gesty  celnika z dzisiejszej ewangelicznej przypowieści: celnik nie śmiał wznieść oczu ku niebu, bo stanie z tyłu,  czyli daleko i spuszczone oczy to naturalna postawa zawstydzonego dziecka. Czym więc jest bicie się w piersi? To pukanie do własnego serca, by je obudzić, by znów stało się miejscem spotkania z Bogiem.